Napraw, nie wyrzucaj. UE pracuje nad projektem prawa do naprawy
„Komisja ds. Rynku Wewnętrznego przyjęła swoje stanowisko w sprawie nowych środków wzmacniających prawo do naprawy i promujących zrównoważoną konsumpcję” – czytamy w komunikacie Parlamentu Europejskiego.
Celem nowych przepisów jest zwiększenie liczby napraw w trakcie okresu gwarancji prawnej produktów i po jej wygaśnięciu oraz promowanie nowej kultury zrównoważonej konsumpcji. Projekt zakłada, że sprzedawcy byliby zobowiązani do zaoferowania bezpłatnej naprawy produktów (np. pralek, odkurzaczy, smartfonów) w okresie gwarancji prawnej, chyba że naprawa byłaby droższa od wymiany, niemożliwa lub niewygodna dla konsumenta.
Eurodeputowani postulują także, by naprawy odbywały się w rozsądnych ramach czasowych, a producenci oferowali konsumentom urządzenia zastępcze do wypożyczenia. Zgodnie z projektem w przypadku skorzystania z naprawy konsumenci otrzymywaliby także przedłużenie gwarancji prawnej na naprawiony produkt o rok.
Jeśli natomiast danego sprzętu nie dałoby się naprawić, producenci mieliby oferować produkt odnowiony. W ten sposób niezależne warsztaty, osoby zajmujące się naprawami i użytkownicy końcowi uzyskaliby dostęp do wszystkich części zamiennych, informacji i narzędzi w rozsądnych kosztach przez cały okres użytkowania produktu. Jednocześnie państwa członkowskie UE miałyby promować kulturę napraw za pomocą zachęt finansowych takich jak bony i krajowe fundusze naprawcze.
– Konsumenci często przedwcześnie pozbywają się uszkodzonych produktów konsumpcyjnych, mimo że ich naprawa i dalsze użytkowanie byłyby możliwe. Dzieje się tak, gdy w ramach gwarancji prawnej określonej w dyrektywie w sprawie sprzedaży towarów konsumenci wybierają wymianę zamiast naprawy oraz gdy poza gwarancją prawną zniechęca się ich do naprawy z powodu jej nieoptymalnych możliwości i warunków – czytamy w oficjalnym wniosku.
Zdaniem eurodeputowanych nowe przepisy mają szansę zwiększyć konkurencję, obniżyć koszty napraw i zapewnić konsumentom większy wybór. Krajowe platformy internetowe umożliwiłyby natomiast znalezienie lokalnych warsztatów i sprzedawców odnowionych towarów. Konsumenci mogliby także – jak wynika z projektu – uzyskać przegląd warunków naprawy każdego urządzenia, w tym informacje o osobie zajmującej się naprawą, maksymalną cenę i potrzebny czas.
Prawo do naprawy a Europejski Zielony Ład
Inicjatywa Komisji wpisuje się w cele Europejskiego Zielonego Ładu w zakresie zrównoważonej konsumpcji oraz uzupełniać rozporządzenie w sprawie Ekoprojektu i dyrektywę w sprawie wzmocnienia pozycji konsumentów w kontekście zielonej transformacji.
Jak podkreśla KE, przedwczesne pozbywanie się nadających się do użytku produktów generuje 261 milionów ton emisji CO2, zużywa 30 milionów ton zasobów i skutkuje 35 milionami ton odpadów każdego roku. Projekt zostanie poddany pod głosowanie w PE na sesji plenarnej w listopadzie. Gdy Rada przyjmie swoje stanowisko, będą mogły rozpocząć się negocjacje w sprawie ostatecznego tekstu regulacji.